บ้านเป็นจุดศูนย์รวมของครอบครัว พิธีการขึ้นบ้านใหม่ จึงถือเป็นเรื่องสำคัญ อย่างหนึ่งของคนไทยเรา ถือเป็นเรื่องของความเชื่อ ความศรัทธา เพื่อความสบายใจในการเข้าอยู่อาศัย วิธีขึ้นบ้านใหม่จึงเป็นเรื่องที่สำคัญ ทำให้ถูกต้องแล้วจะมีความสุข สงบ สบาย หรือเจริญรุ่งเรือง ต้อนรับสิ่งใหม่ๆเข้ามาในบ้าน
สิ่งของที่ต้องเตรียมเข้าบ้านใหม่ครั้งแรก
1. พระพุทธรูป
2. เครื่องบูชาพระ เช่น ธูป เทียน กระถางธูป แจกันดอกไม้
3. ดอกไม้มงคลที่นำมาไว้โปรยรอบบ้าน
4. เหรียญ จะเป็นเหรียญ บาท หรือสิบบาทก็ได้ค่ะ = เงินทองเต็มบ้าน
5. ดอกดาวเรือง = ความรุ่งเรือง เจริญรุ่งโรจน์
6. ดอกกุหลาบ = เส้นทางข้างหน้าต่อไปจะได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ
7. ดอกรัก = ความรัก ความเอื้ออาทรกัน
8. ข้าวตอก ถั่ว งา = ความเจริญงอกงามยิ่งขึ้นไป
9. ถังน้ำ ถังข้าวสาร (ใส่เต็มถัง) = ความอุดมสมบูรณ์
10. หอมแดง กระเทียม พริกแห้ง กะปิ น้ำปลา น้ำตาลทราย เกลือ = ข้าวปลาอาหารมีกินมีใช้ไม่ขาดแคลน
11. เงินแบงค์ 900 บาท เงินเหรียญอีก 99 บาท เป็น 999 = มีแต่ความเจริญก้าวหน้ายิ่งขึ้นไป
12. กล่องใส่ทอง เพชร หรือเครื่องประดับ อัญมณีมีค่า = ความร่ำรวย มั่งมีเงินทอง
ของไหว้เจ้าที่เจ้าทางมีผลไม้ 5 ชนิด
มะพร้าว ความบริสุทธิ์
สาลี่ การรักษาคุณงามความดีเอาไว้อย่างมั่นคง หรือรักษาซึ่งโชคลาภเงินทองมิให้เสื่อมถอย
ทับทิม คุ้มครองกันภัย
กล้วย กล้วยคือผลไม้มงคลที่เชื่อว่าเป็นตัวแทนแห่งการขย ายสาขากิจการการมีบุตรสืบสกุล มีบริวารมาก
ส้ม ความโชคดี ประสพแต่สิ่งดีเป็นสิริมงคล
ขนมมงคลไทย 5 อย่าง
ทองหยิบ
ทองหยอด
ฝอยทอง
เม็ดขนุน
ขนมถ้วยฟู
13. หมากพลู
14. พวงมาลัยดาวเรือง
15. น้ำเปล่า
สำหรับพิธีการ มีดังต่อไปนี้
1. เมื่อไปถึงบ้านก่อนฤกษ์ให้เตรียมสิ่งของที่จะนำเข้าบ้านให้พร้อม ใครเข้าบ้านก่อนถึงฤกษ์ก็เลยต้องเตรียมอุปกรณ์กันที่นอกบ้าน
2. ก่อนเข้าประตูหน้าบ้าน (เจ้าของบ้าน) หยิบหินขึ้นมา 1 ก้อนกำไว้ในมือแล้วกลั้นหายใจอธิษฐานขอให้จิตใจหนักแน่น และแข็งแกร่งเหมือนหิน มีแต่สิ่งดีเกิดขึ้นนับแต่นี้ไป สิ่งร้ายอย่าได้แพ้วพาลแล้ววางหินลงหน้าบ้าน
จากนั้นให้คุณพ่อเป็นคนเดินนำอุ้มพระพุทธรูปเข้าบ้านเพื่อเป็นสิริมงคล ให้คุณป้า (ที่รวยที่สุด) ถือพานเงิน, ทอง ตามเข้าบ้าน คุณแม่ถือข้าวสารอาหารแห้งและคนอื่นก็ช่วยกันถือของอื่น ตามเข้ามา
3. นำพระพุทธรูปวางที่ห้องพระที่เราจัดเตรียมไว้จุดธูปเทียนอธิษฐานจิตให้ท่านคุ้มครอง และอวยพรให้เราประสพพบเจอแต่สิ่งดี
ก่อนที่จะเข้าสู่พิธีขึ้นบ้านใหม่ เจ้าของบ้านต้องทำพิธี “เข้าบ้านใหม่” เสียก่อน ซึ่งพิธีจะเริ่มต้นด้วยการให้หัวหน้าครอบครัวหรือเจ้าบ้านเป็นผู้ประกอบพิธีกรรมทั้งหมด
ที่สำคัญจะต้องมีการอัญเชิญพระพุทธรูปประจำบ้านให้เข้ามาประดิษฐานเพื่อคอยปัดเป่าภูติผีและสิ่งชั่วร้ายไม่ให้เข้ามาภายในบ้านได้ ในขณะอัญเชิญให้ทำการจุดธูปเทียน
เพื่อเป็นการบูชา จากนั้นจึงตามด้วยอธิษฐานเพื่อบอกกล่าวแก่องค์พระเพื่อให้ท่านได้ปกป้องคุ้มครองบ้านหลังนี้ให้มีแต่ความสุขความเจริญ ห่างไกลจากสิ่งไม่ดี ให้สมาชิกในครอบครัวมีความปลอดภัยและอยู่เย็นเป็นสุข
ในพิธีกรรมนี้ สิ่งของที่ไม่ควรขาดคือดอกไม้ธูปเทียน พระพุทธรูป ผลไม้และไม้มลคลต่าง ซึ่งจะนำเอาใช้สำหรับการไหว้สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ในที่นี้อาจจะมีการบวกรวมกับขนมไทยที่มีชื่อเป็นมงคลรวมอยู่ด้วย ไม่ว่าจะเป็นทองหยิบ ทองหยอด และทองเอก เป็นต้น
พระสงฆ์ที่นิมนต์มาควรนิมนต์มาก่อนวันทำบุญไม่น้อยไปกว่า 5 วัน โดยให้เลือกระหว่าง 5,6 หรือ 9 รูป เพื่อความเป็นสิริมงคล พร้อมด้วยการจัดโต๊ะหมู่บูชา มีผ้าขๅว กระถางธูปและเชิงเทียน โดยจัดให้โต๊ะหมู่อยู่ด้านขวาของพระสงฆ์
วันต้องห้ามตามคติโบราณห้ามขึ้นบ้านวันเสาร เนื่องจากว่าวันเสาร์ตามหลักโหราศาสตร์แล้ว ถือกันว่าเป็นวันแห่งโทษทุกข์และถือกันว่าเป็นวันแห่งโทษทุกข์ และดาวเสาร์ยังจัดเป็นดาวแห่งบาปเคราะห์อีกด้วย
ทั้งนี้ตามหลักความเชื่อแล้ว เพื่อความสบายใจทางใจ ก็ขอให้ทำพิธีให้ถูกต้อง ก่อนเข้าอยู่อาศัย หรือบางคนเข้าพอพักไปเรียนไปทำงานก็ทำพิธีขอเข้าอยู่ให้ถูกต้องเพราะทุกๆที่มีเจ้าของเฝ้าอยู่แม้เราจะมองไม่เห็นก็ตาม
แหล่งที่มา : moogaka.me